Wat is slaapapneu?

Snurken en Slaapapneu

Snurken is een veel voorkomend probleem. Naast het feit iemand die snurkt zijn  medemens in de directe omgeving uit zijn slaap houdt, is snurken op zichzelf ook een signaal dat het lichaam verstoort is. Mensen die gedurende een lange periode snurken, hebben een grote kans om serieuze gezondheidsklachten te ontwikkelen.

Iemand die snurkt slaapt onrustig en kan daardoor niet goed uitslapen. Het snurken leidt vaak tot periodiek stoppen van het ademhalen, ook wel slaap-apneu genoemd.

Specialisten creëren diverse methoden om dit probleem te bestrijden met bijvoorbeeld de snurkbeugel.

Daarnaast kan men een operatieve ingreep ondergaan met het doel de vorm van het verhemelte te veranderen. Maar al deze oplossingen werken slechts als symptoombestrijding en werken slechts tijdelijk. “Dit gebeurt omdat de echte oorzaak van snurken en slaap-apneu niet begrepen is”, zegt de fysioloog en arts Konstantin Buteyko, die decennialang de ademhaling van de mens heeft bestudeerd.

Hoe begint men te snurken?

Dit is de reden: wanneer je slaapt en voornamelijk wanneer je op de rug ligt, wordt de ademhaling dieper, vooral als de mond open gaat. Dit is hyperventilatie. Diepe ademhaling tijdens het slapen brengt zachte weefsels van het verhemelte in beweging, onze bovenluchtwegen zwellen op in een poging de hyperventilatie tegen te houden en als resultaat hoor je dan die rare geluiden. Te veel eten, roken, het nuttigen van alcohol, een muffe lucht in de slaapkamer maken de hyperventilatie nog sterker.

Diepe ademhaling zorgt voor minder zuurstofvoorziening

Het klinkt voor sommigen in het begin misschien raar, maar bovenmatige longventilatie verslechtert de zuurstofopname van onze weefsels en cellen. Iedereen weet dat zuurstof de bron van onze levensenergie is en dat wij deze stof uit de lucht halen. Als wij lucht inademen, komt de zuurstof eerst in onze longen en vervolgens in ons bloed terecht. De zuurstof hecht zich aan het hemoglobine in ons bloed gehecht en door de hemoglobine wordt de zuurstof naar onze cellen getransporteerd. Daar komt de zuurstof van hemoglobine los om in onze cellen terecht te komen, maar dit gebeurt alleen als er in ons bloed voldoende koolzuur is. Dit heet in de fysiologie “effect van Bohr”.

Zelfs als je heel zachtjes ademt, is de hemoglobine van het bloed al maximaal met zuurstof verzadigd. Je kunt drie keer dieper ademhalen of tien keer dieper ademhalen, er komt geen extra zuurstof in je hemoglobine: vol is vol. Echter door de diepe ademhaling adem je veel koolzuurgas uit en het CO2 in ons bloed en als gevolg daarvan verslechtert de zuurstofvoorziening van je cellen, je hart, nieren en hersenen. Daarom; hoe meer men ademhaalt, des te meer men een tekort aan lucht voelt en des te meer men wil ademen.

Als CO2 in de longblaasjes niet meteen, maar geleidelijk aan daalt, dan is er sprake van chronische hyperventilatie. Het lichaam creëert diverse systemen om het CO2-gehalte op peil te houden. Met andere woorden, je lichaam probeert je te beschermen: er ontstaat vernauwing van luchtwegen en vernauwing van de bloedvaten waardoor het CO2-gehalte weer stijgt. Maar deze vernauwing van kanalen van de zuurstofvoorziening leidt tot nog meer zuurstoftekort. Men komt dus in de vicieuze cirkel van hyperventilatie terecht. Zonder dat te beseffen, ademt men dag en nacht intensief, alsof men aan het rennen is. (En als men moet rennen of zich lichamelijk inspannen, wordt men al snel kortademig).

Wat betekent apneu?

Het einddoel van ons gehele ademhalingssysteem is het verzorgen van het normale gehalte aan zuurstof en koolzuurgas (CO2) in de cellen en de weefsels. Met ons bewustzijn kunnen wij de ademhaling nauwelijks beïnvloeden. Bijvoorbeeld je kunt proberen diep en frequent adem te halen, maar al snel word je hierdoor duizelig. Als je doorzet en gedurende een paar minuten bovenmatig je longen ventileert, kun je zelfs flauwvallen, de ademhaling stopt vanzelf en deze stilstand van de ademhaling heet “apneu”.

Waarschijnlijk heb je zelf ooit waargenomen hoe iemand die diep ademhaalt slaapt: de diepte en geluidssterkte van ademen neemt geleidelijk aan toe tot na een zekere tijd de ademhaling van de slapende stopt. Dit oponthoud van de ademhaling kan een paar minuten duren, achteraf volgt een snik en de ademhaling begint opnieuw tot het volgende oponthoud van de ademhaling. Zo’n periodieke stagnatie van de ademhaling tijdens het slapen heet “slaap-apneu”.

Het ontstaan van slaap-apneu

Iemand heeft dus chronische hyperventilatie. Hij beseft dit niet, want de ademhaling gaat vanzelf. Hij begrijpt niet waarom hij zich zo moe voelt (en dit gebeurt namelijk omdat de zuurstofopname is verslechterd), hij begrijpt niet waarom hij zo prikkelbaar is (en dit gebeurt namelijk omdat CO2 een kalmerende stof is). Hij heeft een chronisch tekort aan CO2. Zolang hij in de loop van de dag beweegt of zit, is de productie van CO2 door de werkende spieren hoger. Als hij in bed gaat liggen, daalt de productie van CO2. De ademhaling ’s nachts wordt bij deze mensen nog dieper. Daarom slapen hyperventilerende mensen slecht en voelen zich ’s ochtends vermoeider dan ’s avonds voordat zij naar bed gingen.

Als de chronisch hyperventilerende mens in slaap valt, wordt zijn ademhaling zelfs hoorbaar of begint hij te snurken. Hoe dieper de ademhaling is, des te meer daalt het CO2-gehalte en des te slechter wordt de zuurstofvoorziening van de weefsels en organen. Door dit tekort aan zuurstof wordt de ademhaling steeds dieper en dieper en op een zeker moment, wanneer het CO2-peil tot een levensgevaarlijk niveau daalt, ontstaat apneu. Omdat je niet ademt, begint het CO2-peil weer te stijgen en daarna begin je weer te ademen. Dit patroon herhaalt zich vervolgens diverse malen tijdens het slapen met als gevolg dat, wanneer men wakker wordt in de ochtend, men erg moe is en niet uitgeslapen is.

De Buteyko methode als oplossing

Dr. Buteyko heeft een methode ontwikkeld die de symptomen van hyperventilatie opheffen en vervolgens je ademhaling normaliseert, zodat deze ook ’s nachts automatisch rustig wordt. Naarmate de ademhaling door de Buteyko-training wordt genormaliseerd, verdwijnt apneu geleidelijk aan. Men slaapt steeds beter, wordt steeds fitter en energieker.

Ook geïnteresseerd in het volgen van een Buteyko cursus?

Neem dan contact met mij op of schrijf je in.

 

Edwin van Dronkelaar

Gecertificeerd Buteyko specialist